Spis treści
Wstęp ................................................................................................................................5
Szaleństwo zdjęć ...............................................................................................................63
Skrzydlaci sąsiedzi zza płotu ................................................................................................71
Krótkie pobyty w samym sercu Ujścia Warty. Kwatera „Z dala od zgiełku”, czyli stacja pomp ...79 Wokół nas, czyli ptasie życie w zasięgu ręki............................................................................97
Maleńcy śpiewacy, czyli mieszkańcy naszego ogrodu ............................................................123
Kopciuszki ........................................................................................................................123
Pleszki – urocza parka .......................................................................................................126
Szpak – nie bardzo lubiany ptak ..........................................................................................136
Makolągwy .......................................................................................................................147
Grzywacze – największe z gruchających ...............................................................................152
Pliszka siwa, gniazdko w kominie ........................................................................................154
Bogatki i modraszki ...........................................................................................................155
Szczygiełki kolorowe jak landrynki .......................................................................................165
Skowronek, sąsiad zza płotu ...............................................................................................167
Skrzydlaci sąsiedzi zza płotu ...............................................................................................171
Idzie zima.........................................................................................................................181
Moje ptaki ........................................................................................................................214
Bociany ............................................................................................................................216
Smutne historie .................................................................................................................223
Ścięte drzewo ...................................................................................................................228
Chory myszołów ................................................................................................................230
Domek w polu ...................................................................................................................232
Przemyślenia… ..................................................................................................................239
Pewnego przedpołudnia… ....................................................................................................240
Żwirownia Kaleńsko ............................................................................................................241
Nutka, Figunia i Lizak .........................................................................................................256
Podsumowanie ..................................................................................................................261
3
Wstęp
Kiedy pierwszy raz pomyślałam o wydaniu zatrzymanych w kadrze obrazków z życia ptaków i piękna natury, w którą wkomponowane dopiero wtedy tworzą doskonały świat przyrody i niepowtarzalną całość, doszłam do wniosku, że wrażliwości na to, co mnie otacza, na zachowanie i życie ptaków z całym ich pięknem, nie mogę zostawić tylko dla siebie.
Dlatego zachęcana przez wielu chcę Wam pokazać, że też macie w zasięgu swojego wzroku – czy to w parku, czy w lesie, na łące czy w ogrodzie – to, co my. Ptasi świat. A ten widziany w obiektywie moim i mojej siostry Jagody jest tak piękny, ciekawy i ważny dla człowieka, że pragniemy się nim z Wami podzielić. Pokazać szczególnie tym, którzy, mimo iż mają ptaki w swoim sąsiedztwie, nie zauważają ich lub wielu z nich nie rozróżniają. Bo ptak to ptak. Po prostu. Wiem z obserwacji, że wielu ludzi, którzy karmią ptaki zimą, wieszając tradycyjnie słoninkę czy sypiąc ziarno, lub ci mający ogrody rozpoznają sikorki, ale nie odróżniają mazurków od wróbli. Pytają: „A czy to nie to samo?”. Może właśnie dzięki tej książce wielu z Was dojdzie do wniosku, do jakiego pewnego razu i my doszłyśmy, że wystarczy tylko lepiej się rozejrzeć wokół siebie, aby dostrzec ptaszki-cudeńka
4
o egzotycznym ubarwieniu i pięknym śpiewie, i że i Wy macie namiastkę egzotyki we własnym ogrodzie. Wiem, jakie wrażenie robiły na mnie odkrywane ciągle coraz to inne gatunki, które przecież żyły wokół nas od zawsze. Żyły od zawsze, a ja nigdy ich nie widziałam. Ich śpiew wydawał mi się jednakowy i nie do pomyślenia było, bym mogła odróżnić jednego od drugiego. Co jednak w tym wszystkim najważniejsze, ptaki zbliżają ludzi mających tę samą pasję. Ta książka nie jest poradnikiem ani fachowym dziełem. To zdjęcia gromadzone przez lata obserwacji przyrody, głównie z życia ptaków. Choć nie tylko. Zostały zrobione zarówno w naszym ogrodzie, jak i poza nim, podczas wyjazdów w pobliskie tereny: zwłaszcza Parku Narodowego Ujście Warty, okolic Szumiłowa, wcześniejszej wsi, a dziś dzielnicy Kostrzyna nad Odrą.
Tutaj spędzamy najwięcej czasu i obserwujemy ptaki. Poczynając od tych pospolitych, jak bażant, bocian czy mazurek, a kończąc na mniej znanych dla wielu, jak choćby świerszczak, zaganiacz czy ostrygojad. Podziwiając piękno otaczającej nas przyrody w poszczególnych porach roku, uchwyciłyśmy również wiele ciekawych zwierząt, motyli – za którymi biegamy czasem po łące od kwiatka do kwiatka, jaszczurek wygrzewających się w słońcu naszego ogrodu, zaskrońców, przepięknie ubarwionych ważek i żab zwabianych kolejnym oczkiem wodnym. Z przyjemnością dzielimy się z Wami tymi obserwacjami. Może ktoś, kto nie ma kontaktu z naturą od świtu do nocy, będzie mógł za pomocą tej książki przybliżyć sobie ten piękny świat przyrody i od tej chwili dostrzegać tę ptasią różnorodność
choćby w swoim ogrodzie. Różnorodność, której wcześniej nie zauważał. Nie musimy więc zobaczyć antylopy w naturze, żeby spełnić swoje marzenia, gdyż mamy tyle fruwających, biegających czy pełzających atrakcji tuż obok, że wystarczy ich do końca życia. A przecież ciągle odkrywamy nowe. Jak mówią bracia Kłosowscy: „Każdy może robić zdjęcia, nie ruszając się z działki, nie przekraczając płotu podwórka”. I my właśnie korzystamy z tej rady i do tego też wszystkich Was, kochających świat natury, zachęcamy.
5
Szumiłowo
Wschód słońca w Szumiłowie
Wcześniej wieś słynąca z dużej liczby hodowanych przez gospodarzy krów, a teraz bardzo malowniczo położona dzielnica Kostrzyna nad Odrą. Do dziś na końcu wsi stoi znak z dużą krową, choć po krowach nie zostało ani śladu. Z jednej strony otoczona lasami, a z drugiej rozległymi łąkami, szczególnie wzdłuż Odry, tak zwanymi rozlewiskami, które prawie każdej wiosny zalewane są przez występującą z brzegów rzekę. Z okna naszego domu rozciąga się zatem piękny widok. Warta wpadająca do Odry.
6
